Budownictwo zawsze stanowi istotny element gospodarki narodowej i w zależności od sposobu liczenia i zmieniając się w kolejnych latach – stanowi w Polsce od 6% do 10% produktu krajowego brutto. Ten symboliczny PKB to bardzo popularny temat medialny, a budownictwo to przede wszystkim firmy budowlane.
Największe firmy budowlane w Polsce
W 2017 roku łączna wartość sprzedaży przemysłu budowlanego wyniosła około 160 miliardów, czyli około 8,4% PKB podsumowanego na 1 900 miliardów złotych. Pierwsza piętnastka firm, miała przychody rzędu 28.6 miliarda, co oznacza, że z 17,8% udziałem stanowi ważną część rynku budowlanego, ale nie dominuje nad nim. Pozostałe firmy budowlane w Polsce stanowią głównie małe firmy oraz przedsiębiorstwa średnie i duże, mniej więcej po równo dzielących między sobą wolumen rocznych obrotów całej branży.
Największą firmą budowlaną w Polsce była, jest i prawdopodobnie jeszcze długie lata pozostanie – Grupa Budimex z ubiegłorocznym przychodem na poziomie 5,57 miliarda złotych. Wyraźnie ustępują jej kolejne firmy: Skanska, Strabag i Polimex z obrotami na poziomie 2,5 – 3,8 mld.; pierwsza firma z obrotami poniżej miliarda (Elektrobudowa 0,97 mld.) na liście zajmuje 11 pozycję.
Cztery podstawowe typy firm budowlanych
Ze względu na obszar działania i jego końcowe efekty, firmy budowlane należy podzielić na cztery podstawowe rodzaje:
- Mieszkaniowe. Zajmuję się przede wszystkim budową domów mieszkalnych wolnostojących, jedno i wielorodzinnych, bliźniaków, szeregowców, budynków apartamentowych i bloków mieszkalnych. Przedmiotem ich pracy jest najczęściej budowa pod klucz, czyli dom lub mieszkanie, do którego właściciel czy lokator dostaje do ręki klucz do zamka drzwi wejściowych. Jest to na rynku najliczniej reprezentowany rodzaj firm budowlanych, z których każda często określana jest jako firma deweloperska. Podstawową rolą firm deweloperskich jest całkowite zastępowanie inwestora czy właściciela powstającego budynku w trakcie jego budowy i zwykle realizacja finansowania projektu. Działające w tym segmencie podmioty gospodarcze są bardzo liczne, zróżnicowane pod względem wielkości zatrudnienia, bardzo różne organizacyjnie i merytorycznie;
- Komercyjne. Zajmują się klasyczną budowlanką nie mieszkaniową: biura, hotele, szkoły, szpitale, parkingi, magazyny, sklepy wielkopowierzchniowe, centra handlowe i generalnie wszelkie budynki użyteczności publicznej. Tego typu firm budowlanych jest na rynku zdecydowanie mniej, są zwykle duże, mają możliwości finansowania lub współfinansowania projektów, a relatywnie długi czas ich realizacji – czyni je mniej podatnymi na wahania koniunktury budowlanej;
- Przemysłowe. Duże i wielkie, zwykle ponadnarodowe, a nawet globalne organizacje wznoszące skomplikowane technologicznie, czasami ogromne obiekty przemysłowe, jak na przykład: huty, rafinerie, elektrownie, fabryki przemysłu ciężkiego, lotniczego, motoryzacyjnego, itd. Budownictwo ciężkie jest wysoko specjalistyczne i posługuje się zaawansowaną techniką, technologią i mechanizacją, a jednocześnie ze względu na bardzo ograniczony popyt – jest elastyczne w ramach obsługiwanego segmentu gospodarki;
- Infrastrukturalne. Właścicielem, współwłaścicielem, organizatorem lub współorganizatorem tych najmniej licznych firm jest zwykle państwo, czasami samorządy różnych szczebli. Realizuje obiekty budujące infrastrukturę lokalną, państwową, czasem globalną: drogi, autostrady, systemy komunikacji i transportu, mosty, tunele, zapory wodne, rurociągi itd.;
Firmy związane z budownictwem
Jeśli weźmiemy pod uwagę wszystkie gałęzie przemysłu, pracujące na rzecz budownictwa:
- Kopalnie surowców budowlanych (piasek, kruszywo, wapień i inne kamienie naturalne);
- Lasy państwowe, tartaki (drewno budowlane), papiernie (tektura, papier);
- Fabryki materiałów budowlanych (cement, gips, cegły, prefabrykaty betonowe, chemia budowlana, płyty i płytki ceramiczne, stolarka budowlana, farby, lakiery i wiele innych);
- Huty i walcownie (stal, aluminium, miedz, profile, kable);
- Przemysł maszyn, urządzeń, sprzętu i osprzętu budowlanego, narzędzi i przyrządów budowlanych;
- Część przemysłu motoryzacyjnego (specjalistyczne pojazdy budowlane i transportowe);
- Transport (drogowy, kolejowy i wodny pracujący po części dla budowlanki).
I dodamy do tego te branże, które w całości lub po części pracują dzięki temu, co wytwarza przemysł budowlany:
- Przemysł meblowy (nowe mieszkania, biura, hotele itd.);
- Sprzęt AGD;
- Specjalistyczne wyposażenie (wentylacja, klimatyzacja, windy, praktycznie wszystko, co wstawiane jest do budynków);
- Inne (wcześniej niewymienione, a na pewno jest tego sporo);
To okaże się, że całość dostarcza prawie połowę dochodu narodowego, a firmy budowlane są w sensie dosłownym – podstawą gospodarki narodowej oraz gospodarki w ogóle.